تاثیر “مکانیسم ماشه” بر تامین زیرساخت‌های هوش‌مصنوعی
اشتراک گذاری در شبکه‌های اجتماعی:
برنامه ملی هوش مصنوعی ایران؛ گامی تازه در حکمرانی هوشمند
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور اعلام کرد که ایران حتی در صورت فعال شدن تحریم‌ها یا مکانیسم ماشه، مسیر توسعه هوش مصنوعی را ادامه می‌دهد. او تأکید کرد که تحریم‌ها می‌توانند هزینه‌ها را افزایش دهند، اما دسترسی ایران به این فناوری قطع نخواهد شد.
انتشار عمومی برنامه ملی هوش مصنوعی برای نخستین بار
حسین افشین، معاون علمی رئیس‌جمهور، در نشست رونمایی از نسخه اولیه سامانه دستیاران هوش مصنوعی دستگاه‌های اجرایی توضیح داد که دولت برای نخستین بار، پیش‌نویس «برنامه ملی هوش مصنوعی» را قبل از تصویب در اختیار مردم و کارشناسان قرار داده است.
او گفت: «هدف ما این است که صاحب‌نظران و متخصصان نظرات خود را مطرح کنند تا قبل از تصویب نهایی، برنامه‌ای جامع و کارآمد شکل بگیرد.» به گفته او، این برنامه طی دو هفته آینده برای تصویب به مراجع بالادستی ارسال خواهد شد.
درخواست برای نقد تخصصی و پیشنهادهای عملی
افشین تأکید کرد که کارشناسان باید نقدهای دقیق ارائه کنند. او توضیح داد:
«ما به اظهارنظر کلی مثل “این برنامه خوب است یا بد” نیاز نداریم. کارشناسان باید مشخص کنند که کدام بخش نیاز به اصلاح دارد یا چه مواردی باید تغییر کند.»
تمرکز بر کاربردی‌سازی هوش مصنوعی
او افزود: «ما سندی کلی ننوشته‌ایم، بلکه برنامه‌ای تدوین کرده‌ایم که زیرمجموعه اسناد بالادستی کشور است. هدف این برنامه، کاربردی کردن هوش مصنوعی در دستگاه‌های اجرایی و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان است. هرچند توسعه زیرساخت‌ها اهمیت دارد، اما باید مسیر برنامه‌های کاربردی را جداگانه و بدون توقف پیش ببریم.»
ایران و هند؛ دو قطب تربیت نیروی انسانی در هوش مصنوعی
افشین با اشاره به جایگاه ایران در تربیت نیروهای متخصص گفت:
«ایران و هند از بزرگ‌ترین منابع تربیت نیروی انسانی در حوزه هوش مصنوعی هستند. دانشگاه‌های ایران سالانه متخصصان زیادی را آموزش می‌دهند، اما مشکلات اقتصادی مانع از نگهداشت آن‌ها در کشور می‌شود.»
او اعلام کرد که دولت قصد دارد آموزش هوش مصنوعی و علوم کوانتوم را از سطح مدارس آغاز کند تا نسل جدید از همان ابتدا با این فناوری آشنا شود. به گفته او، این برنامه در دانشگاه‌ها نیز با جدیت ادامه دارد.
دستیاران هوش مصنوعی؛ کمک به مدیران در تصمیم‌گیری
معاون علمی رئیس‌جمهور درباره دستیاران هوش مصنوعی دولت توضیح داد:
«مدیران و وزرا برای تصمیم‌گیری‌های دقیق به داده‌های جامع نیاز دارند. دستیاران هوش مصنوعی می‌توانند داده‌ها را سریع تحلیل کنند و به جای اتکا به فرایندهای زمان‌بر کارشناسی، پاسخ‌های فوری و کاربردی ارائه دهند.»
او به مثالی درباره میزان مصرف مرغ اشاره کرد:
«اگر بخواهیم الگوی مصرف مرغ در کشور را بررسی کنیم، دستیار هوشمند می‌تواند به‌طور آنی بر اساس داده‌های تولید، زمان جوجه‌ریزی، واردات و خوراک دام، میزان واقعی مصرف را تخمین بزند.»
پیش‌بینی اثرات اقتصادی تصمیمات با هوش مصنوعی:
«زمانی که دولت قصد دارد قیمت برق را افزایش یا کاهش دهد، باید اثر آن بر تورم و معیشت مردم مشخص شود. هوش مصنوعی می‌تواند هزینه‌ها و درآمدهای ناشی از چنین تصمیمی را پیش‌بینی کند و دیدی روشن در اختیار سیاست‌گذاران قرار دهد.»
حمایت دولت از شرکت‌های دانش‌بنیان
او گفت: «بازار، شرط اصلی حضور شرکت‌ها در عرصه فناوری است. اگر بازار شکل نگیرد، هیچ شرکتی سرمایه‌گذاری نمی‌کند. بنابراین دولت باید به‌عنوان اولین خریدار محصولات هوش مصنوعی وارد عمل شود.»
افشین دو مدل حمایت دولت را معرفی کرد:
-
پرداخت گرنت و پژوهانه برای پروژه‌های تحقیقاتی.
-
خرید مستقیم خدمات و محصولات حاصل از این تحقیقات.
به گفته او، پذیرش هوش مصنوعی در دولت یکی از معیارهای رتبه‌بندی جهانی است و ایران قصد دارد با این رویکرد جایگاه خود را ارتقا دهد.
اهمیت داده‌ها در حکمرانی هوشمند
افشین در پاسخ به پرسشی درباره چالش‌های اشتراک‌گذاری داده گفت:
«اگر هوش مصنوعی را به بدن انسان تشبیه کنیم، داده‌ها نقش خون را دارند. بدون داده، هوش مصنوعی بی‌معناست. ما باید فرهنگ بلوغ داده‌ای را در کشور تقویت کنیم. مدیران باید بدانند که داده‌ها بیشتر فرصت هستند تا تهدید.»
او افزود که دولت قصد دارد با آموزش مدیران، نگاه آن‌ها به استفاده از داده را تغییر دهد.
پاسخ به انتقادها درباره سخت‌افزارهای وارداتی
یکی از انتقادها به برنامه ملی هوش مصنوعی، وابستگی به سخت‌افزار وارداتی است. افشین در پاسخ گفت:
«برای تولید سخت‌افزارهای پیشرفته هوش مصنوعی حداقل به یک میلیارد دلار سرمایه نیاز داریم. بسیاری از کشورها سفارش‌های ۱۰ یا ۲۰ میلیارد دلاری داده‌اند، در حالی که زیرساخت‌های ایران هنوز در سطح ۱۸۰ نانومتر قرار دارد. اگر بخواهیم منتظر تولید کامل داخلی بمانیم، پیشرفت متوقف می‌شود.»
دو مسیر موازی: توسعه کاربردها و زیرساخت‌ها
او توضیح داد:
«ما دو مسیر موازی را دنبال می‌کنیم. از یک سو توسعه زیرساخت‌ها را در برنامه داریم و از سوی دیگر، برنامه‌های کاربردی را پیش می‌بریم. کشور نمی‌تواند فرصت استفاده از فناوری‌های روز را از دست بدهد.»
جایگاه ایران در رتبه‌بندی جهانی
افشین در پایان اعلام کرد:
«ایران هم‌اکنون در رتبه‌های ۷۰ تا ۷۵ جهانی قرار دارد. هدف ما این است که جایگاه خود را به سطح رتبه علمی کشور، یعنی حدود ۱۴، نزدیک کنیم. اجرای دقیق برنامه ملی هوش مصنوعی می‌تواند این فاصله را کاهش دهد.»
تازه‌های هوش مصنوعی
